Ellie Lust was recent nog één van de anchors van Opsporing Verzocht, maar het programma loopt al zo lang mee, dat ze het als kind al zag. ,,Dan zat ik bij mijn ouders op de bank te kijken naar Will Simon, met zijn grote bril en regenjas’’, vertelt ze glimlachend. ,,Soms stond hij naast een auto, met daarin een papieren pop, terwijl hij droog vertelde wat was gebeurd. En in beeld stond dan: ‘Reconstructie.’ Nou, eh, gelukkig is Opsporing Verzocht nu meer met de moderne tv-ontwikkelingen mee gegaan.” ‘Tenenkrommend’, zo herinnert Telegraaf-misdaadjournalist Mick van Wely zich die oudere edities. ,,Het was soms echt oom agent, die de burger iets voorlas, maar nu is het zeker oké om te kijken.” Dat blijkt ook uit de kijkcijfers, die standaard in de zes cijfers lopen. ,,Ik denk weleens”, zegt Anniko van Santen, de presentatrice en tevens de eindredacteur van dit AVROTROS-boegbeeld. ,,Kunnen we nog meer records breken?”
Blunders van boeven
,,Enkele jaren terug hebben wij ook nog eens kritisch naar het format gekeken’’, vervolgt ze. ,,En wat bleek: mensen vonden de opzet soms te eng en keken dan niet verder. Zonde, je wil natuurlijk dat het publiek het haalt tot het opspoor-moment. Zonder aan de integriteit te tornen, hebben wij daarom een bewuste draai aan het programma gegeven: bij reconstructies iets minder die dreigende muziek en niet altijd die donkere luchten. Bovendien: als wij vertellen, dat een omaatje van tachtig in elkaar is geschopt, is dat al erg genoeg en hoeven wij dat niet te laten zien.” Er blijkt nu ook ruimte voor relativering, wanneer blunders van boeven fijntjes benadrukt worden. ,,Soms zijn het een stelletje sukkkels”, stelt Anniko. ,,Uiteraard gaat het via nauwe grenzen, maar als iemand brand wil stichten en daarbij dus zijn broek in de fik steekt, mogen wij dat best benoemen.’’
Achterlijk knap
Ellie Lust wordt nog zo vereenzelvigd met het programma, dat ze niet zelden via haar eigen Facebook een tip krijgt doorgespeeld. ,,Voorheen”, weet ze. ,,Vroegen ze specifiek bij de politie naar mijn afdeling. Meestal kon ik die tips doorzetten naar de juiste onderzoeksteams, al probeerde ik daar wel afstand in te houden. Maar toch: ik had liever dat ze de info aan mij kwijt willen, dan dat ze het helemaal niet melden.’’ Ook Anniko is buiten de uitzending wel eens benaderd met een goedbedoelde wenk. ,,Alsof ik een acute hotline heb met het alle rechercheteams, haha. Wat echter vaker gebeurd, is dat ik op straat wordt aangesproken en mensen zeggen: ,,Goed dat jullie die dader hebben gepakt!” En dat gebeurt bij Opsporing Verzocht ongeveer in de helft van alle behandelde gevallen. ,,Achterlijk knap, als ik dat tenminste zelf mag zeggen’’’, glundert Anniko. “Echt heel goed”, meent ook crime-verslaggever Van Wely, die echter een klein voorbehoud maakt. ,,Je moet het eigenlijk zo samenvatten: in circa 45 procent van de gevallen, heeft een item de relevante info opgeleverd voor een arrestatie.”
Klikken vanuit de bak
Van Santen: ,,Ja, het is natuurlijk heel lastig uit elkaar te pulken, of een aanhouding kwam door een rechtstreekse tip, of door een andere zijdelingse tip, die iets aan het rollen bracht.’’. Ellie Lust: ,,Voor de politie zijn het vaak stukjes in een puzzel, die op hun plek kunnen vallen. Dus hoe onbelangrijk het ook lijkt, altijd bellen. Laat de weging van de waarde van de tip aan de politie over, maar zonder de burger kunnen we niet.’’ Soms zit die burger in de bajes, weet Van Wely. ,,Daar is het programma populair, zoals criminelen eigenlijk alles interessant vinden wat op hun eigen terrein speelt. Zoals de boeken van Peter R. de Vries en, zo merkte ik, ook mijn boek over levenslanggestraften.’’ Dat er een tipje vanuit de gevangenis komt, sluit Mick niet uit. ,,In die wereld wordt dikwijls geklikt, zeker als ze pesthekel aan elkaar hebben.” Anniko van Santen herkent het fenomeen, maar glimlacht: ,,Ik denk niet dat je je in de PI heel populair maakt, als je op dinsdagavond op een holletje naar de telefoon loopt…’’
Schokkende vergisliquidatie
Zo’n tiptelefoontje komt trouwens in eerste instantie terecht bij het politiepanel in de studio, verzekert Ellie Lust. ,,Veel mensen denken dat dat decor is. Niet dus… Zij zetten de tips door naar de betreffende onderzoeksteams.” Anniko: ,,Het zijn echte politie-experts, geen mensen van een castingbureau, ofzo.’’ De tiplijn kan ook nog dagen na de uitzending worden gecontacteerd. Ellie: ,,Soms schrikken mensen van de kennis die ze blijken te hebben, als ze bijvoorbeeld hun buurjongen herkend hebben. Dat moeten ze vaak eerst even verwerken.’’ In Opsporing Verzocht is ook steeds meer aandacht voor nabestaanden en slachtoffers. Soms worden ze in beeld bij het item betrokken. ,,Dat kan goed voor de zaak zijn: een gezicht bij een misdrijf’’, aldus Ellie, die ook geregeld slachtoffers zelf bezocht. ,,Als ik een zaak wil voelen, moet ik die mensen echt spreken. Zo was ik nog bij de weduwe geweest van Stefan Eggermont, die per vergissing werd geliquideerd. Verschrikkelijk.” Bij Anniko hakte deze zaak er tevens in. “Hij laat een kindje van twee achter, dat z’n vader nooit zal kennen. Ja, dat verspillen van mensenlevens blijft een zeer moeilijk onderdeel van het programma.’’
Anniko is niet bang
Sinds haar job bij het crime-magazine is de presentatrice niet ‘banger’, maar ‘wel bewuster is geworden van misdaden’. ,,Als je bangig bent aangelegd, kun je ook niet voor Opsporing Verzocht werken.’’ Ellie Lust hoopt dat kijkers minder angstig worden door het programma. ,,We zijn een instituut. En we hebben bewezen dat we zo ontzettend veel zaken kunnen oplossen. Juist daardoor zouden mensen zich veiliger kunnen voelen.’’ Mick van Wely noemt de aanpak na bijna vijftig jaar ‘nog steeds urgent’. ,,Iedereen zou het verplicht moeten zien: het geeft op een toegankelijke manier een perfect kijkje in wat er speelt in crimineel Nederland: wat de trends zijn, wat voor delicten er worden gepleegd en wie de daders zijn. Er was bijvoorbeeld kritiek, dat ze te vaak gekleurde verdachten zouden tonen. Nou, geloof mij, de politie selecteert daar heus niet op…” Dat er van Opsporing Verzocht een zekere educatieve werking uitgaat, vindt Ellie Lust ook. ,,Ik hoor nog genoeg: ik durf niet naar dat programma te kijken. Nou, doe maar wel. Nederland is best veilig, hoor, maar de kans dat je slachtoffer wordt en een item bij ons wordt, is toch vele malen groter dan dat Gaston plots voor je deur staat met het winnende postcodelot. Dat is helaas wel zo.’’
Falder.nl is de grootste site voor mannen van 50-plus van Nederland.
Vind je onze berichten leuk en wil je niets missen? Volg ons dan en like onze Facebookpagina
