Het Debuut laat zich nu bekijken als een ware tijdcapsule uit 1977, waar de geest van de tijd ons prikkelt en tegelijkertijd ook een beetje doet fronzen. Bovendien was dit de eerste Nederlandse film, die werd geregisseerd door een vrouw: Nouscha van Brakel, die verder heel meta met dit Het Debuut debuteerde. Als we kijken naar het plot is het overigens maar goed, dat de regie in vrouwelijke handen was, want als een man, zeg Paul Verhoeven, de film had gemaakt, was de tolerantie voor het verhaal lang niet zo groot geweest.
Gedurfde rol van Gerard Cox
We zien namelijk een 14-jarig meisje (Marina de Graaf) dat valt voor een volwassen man van alweer 41, een gedurfde rol van Gerard Cox. Een scenario dat nu, in dit preutse tijdperk met streng afgebakende sociale en sexuele grenzen, tot een media-storm zou lijden. Zo niet in 1977. Toen was er vooral waardering voor de destijds 17-jarige Marina de Graaf, die – alweer – een verpletterende entree maakte. Haar voornoemde tegenspeler was de als acteur ook onervaren Gerard Cox, die zich soms wel door een aantal kromme dialogen moest slaan, maar zeker het ook niet onverdienstelijk deed.
Cameo voor Mathilde Willink
En ja, de twee delen ook het bed. Vrijwillig en bijna op aandringen van de doortastende Marina de Graaf. Dat zouden nu kamervragen worden. De ondersteunende cast was ook verzorgd met klinkende namen als Kitty Courbois, Dolf de Vries en Pleuni Touw, die totaal geen moeite hadden met het controversiële thema. En dan is er natuurlijk Mathilde Willink, de excentrieke levenskunstenares die het jonge meisje haar eerste make-up leert aanbrengen. Een opvallende cameo die nu nog steeds een glimlach op onze gezicht tovert.
Toch een feministische boodschap
Kortom, Het Debuut is een film die de tand des tijds heeft doorstaan, zij het met een ironische draai. Neem bijvoorbeeld al dat gerook. De film herinnert ons aan de vooruitgang die we wellicht als samenleving hebben geboekt op het gebied van gelijkheid en de bescherming van minderjarigen. Maar anno 2023 zouden we vanwege alle ophef de feministische boodschap (het is eigenlijk een aanklacht tegen de mannelijke maatschappij) flagrant missen. Best jammer.
