Wanneer een topatleet zoals Femke Bol, die gewend is aan succes, slechts derde eindigt op een cruciaal moment zoals de 400 meter horden, is dat een klap die verder reikt dan het sportveld.
Het is een psychische dreun, die je niet alleen in de sportwereld, maar ook in het dagelijks leven kunt ervaren, bijvoorbeeld bij een onverwacht ontslag of het mislukken van een belangrijk project. Maar hoe ga je om met dergelijke ontgoochelingen?
Acceptatie als eerste stap
Psycholoog en sportcoach dr. Jan van der Wouden benadrukt het belang van acceptatie als eerste stap in het verwerkingsproces. “Vaak willen mensen direct doorgaan, het verleden achter zich laten. Maar het is cruciaal om eerst stil te staan bij wat er is gebeurd en je gevoelens serieus te nemen. Zonder acceptatie kan er geen echt herstel plaatsvinden.”
Voor Bol kan dit betekenen dat ze zich realiseert dat ondanks haar eerdere successen, tegenslagen onvermijdelijk zijn in het leven van een atleet. Evenzo geldt dit voor iedereen die bijvoorbeeld zijn baan verliest. Het erkennen van de situatie, in plaats van het weg te duwen, is essentieel om verder te kunnen gaan.
Zelfreflectie
Naast acceptatie is zelfreflectie een krachtige tool. Dr. Marieke de Vries, een arbeids- en organisatiepsycholoog, zegt: “Het is belangrijk om na te denken over wat er is gebeurd en wat je ervan kunt leren. Misschien was het iets buiten je controle, maar er kunnen altijd lessen worden getrokken.”
Dit geldt niet alleen voor de sport, maar ook voor situaties zoals een ontslag. Reflecteer op wat er fout ging, maar ook op wat je hebt geleerd en hoe je dit kunt gebruiken in de toekomst.
Deze reflectie kan helpen om te voorkomen dat je dezelfde fouten opnieuw maakt, of om sterker terug te komen.
Netwerk
Het belang van een ondersteunend netwerk mag niet onderschat worden. “Mensen hebben anderen nodig om te steunen, zeker in moeilijke tijden,” aldus dr. van der Wouden. “Praat met vrienden, familie of een coach. Zij kunnen helpen perspectief te bieden en je eraan herinneren dat deze tegenslag niet het einde is.”
Bovendien kan het richten op kleine positieve stappen een groot verschil maken. “Het helpt om nieuwe doelen te stellen, hoe klein ook,” zegt de Vries. “Het kan gaan om het volgen van een nieuwe training voor Bol, of om het zoeken naar nieuwe carrièremogelijkheden na een ontslag.”
