Het is een tafereel dat elk jaar weer terugkomt zodra de temperatuur onder het vriespunt duikt: mannen van middelbare leeftijd die met grote vastberadenheid het natuurijs opzoeken. Terwijl anderen nog twijfelend naar de thermometer kijken of voorzichtig een schaats-app checken, trekken deze heren hun mutsen over de oren, binden de noren onder, en wagen zich op het ijs. Maar waarom zijn het juist de mannen boven de 50 die zich geroepen voelen om als eerste de schaatsen uit het vet te halen?
Het oerinstinct: de roep van de polder
Ergens diep van binnen zit het ingebakken: de Nederlandse man van boven de 50 voelt een oerinstinct zodra er sprake is van natuurijs. Het is alsof de polders en sloten hem roepen. Het ijs is voor hen geen simpel natuurverschijnsel, maar een podium. Een plek waar heldendaden verricht worden, waar gehuld in thermokleding persoonlijke grenzen worden verlegd, en waar je met trots kunt melden dat je “er als eerste op stond.”
Het ijskoude bewijs van lef
Voor deze mannen draait het om durf en doorzettingsvermogen. Iemand moet de eerste stap zetten en het risico nemen, toch? Ze voelen zich bijna moreel verplicht om de sterkte van het ijs te testen. Met een stok in de hand en het gewicht licht op de benen glijden ze over de glinsterende oppervlakte. Als het kraakt, deinzen ze niet terug, maar beschouwen ze het eerder als een teken van avontuur. “Ach, een beetje geluid hoort erbij,” hoor je ze zeggen terwijl ze optimistisch verder schuiven.
De nostalgie van vroeger
Voor veel mannen boven de 50 is natuurijs onlosmakelijk verbonden met hun jeugd. In de jaren ’60, ’70 en ’80, toen ijsbanen nog een luxe waren en winters kouder leken, was natuurijs dé plek waar de jongens uit het dorp elkaar ontmoetten. Die herinneringen aan koude handen, warme chocolademelk en wedstrijdjes wie het snelst over de sloot kon schaatsen, zitten diep. Het ijs roept niet alleen nostalgie op, maar ook een verlangen naar de eenvoud en kameraadschap van vroeger.
De status van ijsheld
Onder mannen van een zekere leeftijd bestaat er een zekere trots om de eerste te zijn die het ijs betreedt. Het is niet alleen een daad van lef, maar ook een manier om indruk te maken op de omgeving. Tijdens de koffie of borrel kun je met lichte overdrijving vertellen over de “bijna-Elfstedentocht-achtige” ervaring. Bovendien krijgt de titel van “ijsheld” extra glans wanneer je de jongere generatie erop kunt wijzen dat zij nog voorzichtig achter hun laptops zitten terwijl jij al over het ijs glijdt.
Het materiaal roept
Laten we eerlijk zijn: mannen boven de 50 houden van hun gereedschap. En dat geldt ook voor schaatsen. Of het nu de ouderwetse houten noren zijn of moderne klapschaatsen, het materiaal staat al jaren klaar in de schuur. Het ijs biedt een perfecte gelegenheid om hun trouwe uitrusting te testen en eventueel aan te vullen met nieuwe gadgets, zoals een hippe ijspriem of GPS-horloge om de afgelegde kilometers bij te houden.
De charme van onderkoelde koffie en koude tenen
Het echte schaatsen gaat niet alleen om snelheid of techniek; het draait ook om de charme van de hele ervaring. Mannen boven de 50 omarmen de bijkomende ongemakken als een badge of honor. Koude tenen? Hoort erbij. Bevroren snorharen? Alleen maar stoer. Een thermoskan met lauwe koffie op de oever? Dat is een ritueel. Deze mannen zien de charme in het rauwe en pure van schaatsen op natuurijs.
De mannenclub
Natuurijs brengt mannen samen. Of het nu een toevallige ontmoeting op een sloot is of een georganiseerde tocht, schaatsen op natuurijs voelt als een exclusieve club. Er worden sterke verhalen uitgewisseld, tips gedeeld (“dat rietgebied daar is tricky”), en soms ontstaat er zelfs een spontane wedstrijd. Het is een sociaal hoogtepunt in de winter.
Beeld: Getty/Johner Images
