‘Fooi? Ik heb dat mens nooit gezien, het is hier vies en ze maakt meer zoek dan schoon.’

Hoe staan we na twee weken intensieve kerst- en nieuwjaar-horeca tegenover fooien? Mijn posttraumatisch fooistress-syndroom stamt uit mijn jeugd. Mijn straatarme vader gaf bij het jaarlijks gezinsetentje bij Van der Valk altijd 20 gulden fooi aan de bedienende hufter voor wat kaassoufflé en kleffe patat en een schaaltje appelmoes mét gekonfijte kers.  Omdat hij bang was sociaal door de mand te vallen. De brave man dacht dat het zo hoorde, hoe slecht de bediening ook was. Ik nam me toen al voor, zo klein als ik was: “Voor wat, hoort wat.” Geen fatsoenlijke bediening, geen fooi.

‘Moeten we geen fooitje achterlaten voor het kamermeisje?’ vraagt mijn (veel te aardige) vrouw steevast bij het verlaten van een hotelkamer. ‘Waarom?’ zeg ik vaak. ‘Ik heb dat mens nooit gezien, het is hier vies en ze maakt meer zoek dan schoon.’ Geen gehater persoon dan de reisgenoot die zich in de bus als natuurlijk leider opwerpt: ‘Mensen, ik vind dat de chauffeur wel een fooitje heeft verdiend. Zullen we…’ ‘Bedoel je die rokende boerenhengst die nooit een oud vrouwtje hielp en te beroerd was om ook maar één koffer te sjouwen? Ik doe niet mee maar ga gerust je gang.’ Fooien. In een duur hotel in Amsterdam stond op het bonnetje voor 2 kabouterglazen bier, slecht getapt: ‘€ 13,50 plus € 2,15 service charge. De service charge wordt gedeeld onder alle employees.’ Daarachter stond nog ‘TIP: ……….’ Mocht je op de puntjes nog iets extra’s invullen. Een fatsoenlijk mens (mijn vader bijvoorbeeld) zou nog 2 munten van 2 euro extra naast de bon leggen, omdat hij dacht dat het zo hoorde. Fooi op fooi voor een glas bier van niks, ongeïnteresseerd aangereikt.

De slimme serveersters  kennen zo hun trucjes

Voor alle duidelijkheid: de meeste obers en serveersters doen hun best, zijn warm en  reuze vriendelijk. Een klein deel moet gestraft worden. Dat kan door…

• Een lage waardering te geven op social media. Maar dat doe je pas achteraf en is laf.
• Door geen cent fooi te geven en te zeggen waarom. Maar dat is alleen voor de dapperen. Bovendien heb je meestal geen zin daardoor met een pesthumeur naar huis te gaan.

Let op. De slimme (slechte) serveersters en obers kennen zo hun trucjes. Na een avond matige bediening zeggen ze bij het desert iets als: ‘Desserts don’t go to the body, they go to the heart.’ Daar lach je dan om. Fout! Je hebt nu een band, dus bent fooigevoelig. Foute mannelijke obers zeggen als ze twee toetjes naar een paar vrouwen brengen: ‘Twee mooie toetjes voor twee mooie dames.’ Fooienzuigers zijn het.

Vooral 50-plus mannen zijn gevoelig voor aanrakingen

Beleefd en aardig zijn mag natuurlijk worden beloond. Wanneer bedienend personeel zichzelf bij naam voorstelt, ontvangen ze veel hogere tips. Daar is veel onderzoek naar gedaan.  Een truc is nog een keer langsgaan bij de tafel om nog wat na te vragen over de bestelling. Maakt niet uit wat. ‘Ik wil het even zeker weten. Wilt u in uw Twee Vermoorde Matrozen Cocktail nu gruisijs of klontjes ijs?’ Het ziet eruit alsof ze echt om de klanten geven. (Wat natuurlijk ook mogelijk is.)

Dan de lepen. Die schrijven op de bon hun naam met wat aardigs erbij: ‘Bedankt, Arthur.’ Of simpelweg een tekeningetje erbij van een lachend gezicht of een zonnetje. Onderzoek wijst uit dat de tips met zo’n 20 procent toenemen. Je moet wel een erg onaardige klant zijn, als je dan geen fooi geeft. Nog leper, uit Psychology Today. Vrouwelijke serveersters die versieringen in hun haar dragen, zoals bloemen (echt of nep), haarspeldjes of andere soortgelijke objecten, ontvangen hogere tips van zowel mannelijke als vrouwelijke klanten.

En het summum van serveersters-leepheid: vrouwelijke servers die hun klanten met opzet lichtjes aan schouder, hand of arm raken.

Ze ontvangen van hen hogere tips dan van klanten die niet worden aangeraakt, wijst onderzoek uit. Vooral 50-plusmannen – lees Falderaars – zijn hier zeer gevoelig voor. U bent dus gewaarschuwd.