Zoals ze vroeger componeerde, zo componeren ze niet meer – Johan Cruijff zou het gezegd kunnen hebben.

Maandag kwam het nieuws dat soundtracklegende (al haatte hij het woord soundtrack) Ennio Morricone is overleden. Met Morricone is een van de laatste der oude soundtrackgenieën overleden: de muzikanten die maar een handjevol noten nodig hadden om ons een leven lang bang te maken voor haaienaanvallen.

Morricone had maar drie noten nodig om je te verplaatsen naar een vunzige oude saloon, waar een dronken, vastgeroeste gast zijn laatste adem uitblaast in een harmonica (ook wel bekend als de Franse Harp, of het Zuid-Duitse plezierdoosje).

Al is zijn reputatie als ‘De Harmonicaman’ ook een beetje een overstatement, aangezien hij 500 filmsoundtracks heeft gecomponeerd –  verreweg de meeste harmonicaloos.

Nee, de échte Harmonicaman, de Mozart van de mondharmonica is de Vlaamse Toots Thielemans (geboren als Jean Baptiste Frédéric Isidor  baron Thielemans, maar dat paste niet op de gevel van een concertgebouw). Waar andere muzikanten een vleugel of heel orkest moesten laten invliegen, had Toots genoeg aan een klein rechthoekig  doosje dat hij achteloos uit zijn binnenzak haalde. Zijn spel voor de soundtrack van Turks Fruit behoort tot de absolute top van de Nederlandse filmmuziek.

Quincy Jones noemde Toots ooit: one of the greatest soloists that ever fucking lived. Het onderstaande filmpje is bewijs A. In bijzijn van Stevie Wonder bespeelt hij de mondharmonica alsof hij de duivel eruit probeert te blazen.

Thielemans overleed in 2016. En ten spijt van regelmatig contact tussen Morricone en Toots, is een samenwerking tussen harmonicalegendes er nooit gekomen. Wellicht omdat Toots een hekel had aan het harmonicariedeltje van Once Upon a Time in the West, dat elk publiek hém verzocht te spelen.

Bonus

Een andere, gelukkig nog levende, filmcomponist wist ons met nog minder dan drie noten te vermaken. John Williams maakte voor Jaws het beroemde haaienthema, dat bestond uit slechts twee noten. En om ieders dronken oom maar voor te zijn: “Ik heb ook twee noten, maar ík ben niet beroemd!”.