Ja, onze melkboer had hele rode wangen. Maar lange tijd wist ik niet dat hij ook een bijnaam had. Ik weet nog goed dat ik erachter kwam. Dat was tijdens Koninginnedag ergens in de jaren ’70. Onze harmonie deed zijn traditionele rondje door het dorp. De melkboer passeerde met bolle wangen. Daar verzamelde hij zijn lucht, om zijn tuba te laten klinken. ‘Bloedblaar doet wel heel erg zijn best hè,’ hoorde ik naast mij zeggen. Ik schoot in de lach. ‘Ja, vanwege zijn rode wangen,’ verduidelijkte de omstander. Dat had hij echt niet hoeven zeggen. Ik begreep het meteen.
Uiterlijk
In mijn hoofd voegde ik weer een bijnaam toe, aan het lange rijtje dat destijds in het dorp gangbaar. De meeste over het uiterlijk. Bijvoorbeeld het haar. We hadden de ‘Rode’, de ‘Witte’ en ‘Krultangetje’. Ook het gezicht vormde een rijke inspiratiebron. Daarop was ‘Muis’ gebaseerd, ‘Neus’ en ‘Flapoor’. Maar eigenlijk iedereen die een beetje afweek van het gangbare, maakte kans op een bijnaam. Wat dat dan was, ‘gangbaar’? Dat bleek een balanceer-act op een dun, slap koord, waar velen vanaf tuimelden. Met als resultaat, dat misschien wel de helft van de dorpsbewoners een bijnaam werd opgetuigd. Nog een paar voorbeelden als bewijs? We hadden de ‘Vlo’, omdat deze dame in kwestie er nogal groezelig uitzag. ‘Slis’, vonden we logisch, want deze man sliste. ‘Chiel Piel’ eveneens. Want iedereen dacht dat die wist, dat deze jongen een groot geslacht had. Ja, en natuurlijk ‘Blauwe Kees’. Omdat zijn neus blauw kleurde, als hij teveel dronk.
Twee categorieën
Overigens waren sommige bijnamen zo ingeburgerd, dat ze de echte roepnaam vervingen. ‘Hé ‘Witte’. En de jonge met witte haren, die je in de Dorpsstraat tegenkwam, stak zijn hand op. De meeste bijnamen echter gebruikte je wijselijk achter iemands rug. ‘Bloedblaar’ behoorde tot deze categorie.
Tegenwoordig?
Normaal? Raar? Kwetsend? Zo ging dat nu eenmaal in een dorp. Je was niet wat je bent. Je was wat anderen van je vonden.
Zou het er tegenwoordig anders aan toe gaan?
Foto: Getty/ Sepia Times
De mensen op deze foto hebben geen enkele verwantschap met de personen die in dit artikel zijn besproken.
